ÇİN TARİHİ

Xia Hanedanlığı: Çin Tarihinin Başlangıcı

Çin’deki ilk insanlar yaklaşık 1,7 milyon yıl önce Yunnan Eyaletinin, Yuanmou şehrinde yerleşik hayata geçiyorlar. Yine bu topraklarda Çin tarihi içerisindeki feodal yapıya yakın ilk yönetim sistemi olan Xia Hanedanlığı Da Yu (Yüce Yu) tarafından kuruluyor. Xia Hanedanlığı(M.Ö 2070-1600) varlığını Bambu Yıllıklarından (Ji AnıtıYıllıkları) ve Çin’in en önemli tarihçisi Sima Qian’in (M.Ö 145-86 ) Shi Ji (Büyük Tarihçinin Kayıtları) eserinden öğreniyoruz. Bazı Çinli tarihçiler, 20. yüzyılda yapılan Erlitou kazılarından çıkarılan eserlerin Xia Hanedanlığı varlığının kanıtları olarak göstersede henüz Xia Hanedanlığı dönemine ait yazılı bir kanıt bulunamadığı için batılı tarihçiler Xia Hanedanlığı varlığını bir efsane olarak kabul ediyor.

Xia Hanedanlığı Kuruluyor

xia hanedanlığı haritası

Çinliler kendilerini Sarı İmparator olarak bilinen Huang Di’nin torunları olarak görüyorlar. Bundan yaklaşık 4000 yıl önce Huang Di, Çin kültürünü ve yüzyıllarca sürecek yönetim biçimini şekillendiriyor. Huang Di’nin müzik enstrümanlarının icadına, ipek üretiminin gelişimine, geleneksel Çin tıbbına ve tarıma büyük katkıları oluyor. Ölümünden sonra Shaanxi eyaletindeki Huanglong County’e defnediliyor. (Huanglong County’de bulunan müzesi bugün birçok turist tarafından ziyaret ediliyor.)

5 ünlü İmparatordan biri olan Huang Di’nin torunu Zhuanxu Xia kabilesini kuruyor. Daha sonra bu kabileye Yao hükümdarlık ediyor. Yao hükümdarlığı sırasında Huang Di’nin yolunda gidiyor. Halkına bilgece ve onların ihtiyaçlarını gözetecek şekilde yönettiği için Büyük düşünür kral da deniyor. 

Büyük Sel Felaketi

xia hanedanlığı sel felekati

Yao hükümdarlığı sırasında büyük bir doğal felaketle  karşılıyor. Sarı nehrin taşmasıyla büyük bir sel felaketi ortaya çıkıyor. Tarım arazileri mahvoluyor, halkının evleri yıkılıyor ve insanlar ölüyor. Yao, sel felaketine çözüm bulması için Gun’u görevlendiriyor. Gun seli önlemek için hendekler kazsa da, setler kursa da sel her geçen yıl daha da büyüyor. Gun 9 yıl boyunca bu felaketi durdurmaya çalışıyor fakat başarılı olamıyor. Bu dönemde Yao kendinden sonra gelecek Yu Shun’u hükümdar ilan ediyor. Yönetime geçen Yu Shun, Gun’un başarısızlıklarından hiç memnun kalmıyor. Bir efsaneye göre Gun kendini öldürüyor, bir diğerine göre de Yu Shun onu hapse gönderiyor. Gun başaramayınca Gun’un oğlu Yu sel felaketini durdurmak için görevlendiriliyor.

Xia Hanedanı Da Yu( Yüce Yu)

xia hanedanı Yüce Da Yu

Yu babasının hatalarından birçok şey öğreniyor. Babası birçok şeyi kendi başına halletmeye çalışıyor, kendi yeteneklerini olduğundan iyi görüyor. Aynı zamanda doğa kanunlarına saygı göstermiyor ve su ile birlikte çalışmak yerine doğanın gücüne karşı bir güç uygulamaya kalkıyor ve başarısızlıkla sonuçlanıyor. Yu bunlarda ders alıyor ve çevredeki kabilelerin de yardımıyla sel suyunu denize akmasını sağlayan kanallar oluşturuyor.

Yu herkesten çok çalışıyor. Efsaneye göre bir gün evinin yanından geçmesine rağmen eşini ve çocuklarını ziyaret etmiyor. Ona göre sel yüzünden birçok aile parçalanıyor bu yüzden  görevini tamamlamadan ailesinin yanına dönmeyeceğini söylüyor. Yu’nun projesi 13 yıl boyunca devam ediyor. Sonunda Yu sel felaketini önlemeye başarıyor. Xia haklı Yu‘yu çok seviyor ve saygı gösteriyor.

Sel felaketinden sonra suların çekilmesiyle verimli topraklar ortaya çıkıyor. Yu halkına tarım yapmasını öğretiyor. Sanmiao kabilesinin saldırılarına karşı orduya kumandanlık ediyor ve Sanmiao’yu yeniyor. Bunu başarılarını ödüllendirmek için Shun bir sonraki hükümdarı Yu olarak ilan ediyor. Böylelikle bütün halk Xia kabilesi altında birleştirilerek Çin’in ilk hanedanlığı olan Xia Hanedanlığı kuruluyor. Da Yu ise, 400 yıl boyunca Çin topraklarında hüküm sürecek ilk hanedanlık olan Xia Henedanlığı’nın ilk hanedanı oluyor.

Xia Hanedanı Da Yu’nun Ölümü

xia hanedanı da yu

Da Yu 45 yıl boyunca Xia Hanedanlığı hükümdarı oluyor. Halk ona büyük bir sevgi ve saygı besliyor. Ölüm döşeğindeyken Da Yu bakanlarından birinin yönetime geçmesine istiyor. Fakat halk Da Yu’nun 13 yıl boyunca ailesinin görmeye gitmediği hikayesi dilden dile yayılıyor. Diğer bakanlarla birlikte halk da Da Yu’nun oğlu Qi’nin bir sonraki hükümdar olmasını istiyor. Böylece Da Yu den sonraki ikinci Xia Hanedanlığı Hükümdarı Qi oluyor. Qi’nin başa geçmesini Youhushi kabilesi kabullenmiyor ve direniyor. Qi bu direnişi bastırıyor ve diğer kabileler tarafından kabul ediliyor. Qi’nin hükümdar olmasıyla birlikte taht sahibinin bir sonraki hükümdarı seçme sistemi değişerek saltanatlık sistemine geçiliyor.

Xia Hanedanlığı’nın Hanedanları

Xia Hanedanlığı süresince tarımsal üretim ihtiyaçlarını için takvim geliştiriliyor ve bu takvim uzun bir süre kullanılıyor. Yine bu dönemde ding adıyla bilinen hayvan figürleri işlemeleri olan bronz yemek kapları kullanıyor. Xia Hanedanlığı Taş devrinden Maden Çağına geçiş oluyor. Yine bu dönemde savaşta kullanılan zırhlar, kılıçlar ve atlı askerler gelişiyor.

Xia hanedanlığı 400 yıl boyunca hüküm sürüyor ve 17 hükümdar tarafından yönetiliyor.

Yine Sima Qian’in kayıtlarına göre 17 hükümdarın isimlerini söyle sıralayabiliriz;

  • Da Yu: M.Ö 2205–2197 
  • Hükümdar Qi: M.Ö  2146–2117   
  • Tai Kang:  M.Ö  2117–2088   
  • Zhong Kang: M.Ö 2088–2075   
  • Xiang:  M.Ö 2075–2008   
  • Shao Kang:  M.Ö 2007–1985   
  • Zhu:  M.Ö 1985–1968   
  • Huai:  M.Ö 1968–1924   
  • Mang:  M.Ö 1924–1906   
  • Xie: M.Ö  1906–1890   
  • Bu Jiang: M.Ö  1890–1831   
  • Jiong:  M.Ö 1831–1810   
  • Jin:  M.Ö 1810–1789   
  • Kong Jia: M.Ö  1789–1758   
  • Gao: M.Ö  1758–1747   
  • Fa: M.Ö  1747–1728   
  • Jie: M.Ö  1728–1675   

Zalim Xia Hanedanı Jie ve Xia Hanedanlığı Çöküşü

Xia Hanedanlığı son hanedanı Jie atası Da Yu’ya yakışmayacak bir biçimde halkına zulmü ve kadın düşkünlüğü ile biliniyor. Xia Hanedanı Jie çok savurgan yaşıyor ve halkını düşünmüyor. Onu eleştiren bakanlarını ise öldürüyor. Halkının nefretini kazanıyor. Halk, Tang ile birlikte Jie’yi tahttan indiriyor. Tang bir sonraki hükümdar oluyor ve Xia Hanedanlığı dönemini bitirmiş, Shang Hanedanlığı Dönemi başlatmış oluyor.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam Engelleyici Algılandı

Adblocker algılandı! Lütfen reklam engelleyicinizi kapatarak sayfayı yenileyin!